វដ្ត នៃ ការធ្វើច្បាប់ ដោយមេធាវី សុក សំអឿន
១. អ្នកនយោបាយ អាចមើលឃើញពីស្ថានការណ៍សង្គម ស្ថានការណ៍សន្តិសុខ និង ស្ថានការណ៍តំបន់ ឬ ពិភពលោក។ ដើម្បីដោះសា្រយនូវស្ថានការណ៍ទាំងនោះ អ្នកនយោបាយនឹងកំណត់នូវគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនមួយ។ ដើម្បីសម្រេចនូវគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន អ្នកនយោបាយដឹកនាំរដ្ឋត្រូវធ្វើច្បាប់មួយចំនួន។
២. ច្បាប់ដែលអំណាចនីតិបញ្ញត្តិធ្វើឡើង រដ្ឋាភិបាលដែលជាអំណាចនីតិប្រតិបត្តិត្រូវអនុវត្ត។ ពេលអនុវត្តច្បាប់ មន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់អាចនឹងរងសម្ពាធពីអ្នកនយោបាយ និង រងសម្ពាធពីសង្គម។ បើមន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់មិនអាចទប់ជំហររបស់ខ្លួនឲ្យអព្យាក្រិត្យនោះបានទេ ការបកស្រាយច្បាប់របស់ខ្លួននឹងមានការលំអៀង ឬ ក៏បំពានអំណាចដោយខុសច្បាប់។
៣. ពេលការអនុវត្តច្បាប់បញ្ជូនមកដល់តុលាការ តុលាការគឺជាអ្នកបកស្រាយច្បាប់។ បើតុលាការឯករាជ្យ មិនរងឥទ្ធិពលនយោបាយ តុលាការនេះហើយគឺជាអ្នកតម្រង់ការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាអ្នកការពារសិទ្ធិសេរីភាពប្រជារាស្រ្ត។ បើគ្មានអ្នកតម្រង់ការអនុវត្តដែលមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ នោះការបំពាន អំណាចនឹងកាន់តែកើន ហើយនិងឈានទៅរកអស្ថិរភាពនយោបាយ ឬ អំណាចផ្តាច់ការ។ ដើម្បីឲ្យការវិនិច្ឆ័យរបស់តុលាការកាន់តែត្រឹមត្រូវ គេរៀបចំឲ្យមានតុលាការជាន់ខ្ពស់ដើម្បីការពារ និង កែតម្រូវការវិនិច្ឆ័យរបស់តុលាការថ្នាក់ក្រោម។ ដោយហេតុនេះហើយ សំខាន់ណាស់ ដែលចៅក្រមតុលាការកំពូល គឺជាកំពូលចៅក្រម ដែលឯករាជ្យ មានសីលធម៌ខ្ពស់ មានបទពិសោធន៍សម្បូរបែប មានចំណេះដឹងខ្ពស់ មានគុណធម៌ខ្ពស់ អគតិទាំងបួនមិនអាចមានឥទ្ធិពលមកលើខ្លួនបាននោះទេ។
៤. តុលាការ និង ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ទាំងឡាយ ត្រូវរាយការណ៍ពីស្ថានភាពច្បាប់ និង ការអនុវត្តច្បាប់ មកអ្នកនយោបាយវិញ និង គួរតែផ្តល់អនុសាសន៍ ដើម្បីកែលំអច្បាប់។ ដល់ពេលនោះ អ្នកនយោបាយ ត្រូវពិនិត្យច្បាប់ឡើងវិញ និងសម្រេចថាតើត្រូវធ្វើច្បាប់បន្ថែម កែច្បាប់ ឬ ក៏លប់មាត្រាច្បាប់ណាមួយចោលវិញ។ តែកុំភ្លេចគោលការណ៍ធំៗ ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សំខាន់គឺ របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស រាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គោរព និង ការពារសិទ្ធិសេរីភាពដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
អត្ថបទដោយ មេធាវី សុក សំអឿន
No comments:
Post a Comment