នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អាស៊ី​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ(Human Rights Watch)លោកប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams)ថា៖ សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ទាំង​អស់​គួរ​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង - Kamsan Khmer​ 2017

Kamsan Khmer​ 2017

ចែករំលែកព័ត៌មាន​ ចំណេះដឹង កម្សាន្ត Share News, Knowledge, ​​Entertainments.

🙏🌎🌍🌏សួស្ដី ! នេះជាវេបសាយ ​កម្សាន្តខ្មែរ ២០១៧ ចែករំលែកព័ត៌មាន សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ សង្គម សាសនា ជាតិ អន្តរជាតិ​ ចំណេះដឹង និង កម្សាន្តរីករាយ   Share News, Knowledge, ​​Entertainments. 🌎🌍🌏🙏
នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អាស៊ី​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ(Human Rights Watch)លោកប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams)ថា៖ សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ទាំង​អស់​គួរ​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង

នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អាស៊ី​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ(Human Rights Watch)លោកប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams)ថា៖ សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ទាំង​អស់​គួរ​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង

Share This

នាយក​ប្រតិបត្តិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អាស៊ី​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) អំពាវនាវ​ឲ្យ​សមាជិក​ទាំង​អស់​នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ មាន​ភាព​ក្លាហាន​ហ៊ាន​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង​ជា​បន្ទាន់ ព្រោះ​អ្នក​ទាំង​នោះ​មិន​បាន​បំពេញ​ការងារ​របស់​ខ្លួន​ជា​អ្នក​ការពារ​កុំ​ឲ្យ​មាន​ការ​រំលោភ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ចាត់​ទុក​លោក ហ៊ុន សែន ថា​ជា​អ្នក​សម្លាប់​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ថា គ្មាន​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ណា​មួយ​គេ​ហាមឃាត់​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង មិន​ឲ្យ​ចូល​រួម​ក្នុង​ជីវិត​នយោបាយ​នោះ​ឡើយ។

​ខាង​ក្រោម​នេះ​ជា​អត្ថបទ​សម្ភាសន៍​រវាង​លោក មួង ណារ៉េត ជាមួយ​លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ជុំវិញ​រឿង​នេះ៖

លោក មួង ណារ៉េត៖ ត្រឹម ១៥​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ ស្ថាប័ន​នីតិប្បញ្ញត្តិ​ធំៗ ទាំង​រដ្ឋ​សភា ទាំង​ព្រឹទ្ធ​សភា និង​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ផង សុទ្ធតែ​សម្រេច​ព្រមៗ​គ្នា ដោយ​ឥត​ជំទាស់ និង​ឥត​កែប្រែ​អ្វី​ទាំង​អស់​ទៅ​តាម​ខ្លឹមសារ​នៃ​ច្បាប់​ដែល​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ផ្នែក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ និង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ចាត់​ទុក​ថា មិន​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​អនុសញ្ញា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ និង​សិទ្ធិ​នយោបាយ។  តើ​លោក​យល់​យ៉ាង​ណា​ដែរ​ចំពោះ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ដែល​មាន​សមាជិក ៩​រូប និង​ជា​ស្ថាប័ន​កំពូល​ចុង​ក្រោយ​គេ​ដែល​មាន​សមត្ថកិច្ច​បកស្រាយ​អំពី​អធម្មនុញ្ញភាព​នៃ​ច្បាប់​នេះ?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ សមាជិក​ទាំង​អស់​នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ដែល​នាំ​គ្នា​បោះឆ្នោត​គាំទ្រ​ច្បាប់​នេះ គួរ​នាំ​គ្នា​លា​ឈប់​ពី​តំណែង​ក្រុមប្រឹក្សា​នេះ​ភ្លាម ព្រោះ​ពួកគេ​មិន​បាន​បំពេញ​ការងារ​ឲ្យ​ស័ក្ដិសម​នឹង​ឈ្មោះ​ជា​អ្នក​រក្សា និង​ការពារ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ កុំ​ឲ្យ​មាន​ការ​រំលោភ​បំពាន​នោះ​ទេ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា ចែង​ថា កម្ពុជា​ប្រកាន់​របប​ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី​ពហុបក្ស។ ក្នុង​របប​ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី​ពហុបក្ស គេ​មិន​ដែល​ធ្វើ​ច្បាប់​ណា​ហាមឃាត់​មេដឹកនាំ​បក្ស​ប្រឆាំង​មិន​ឲ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នោះ​ទេ។ ដូច្នេះ​សមាជិក​គ្រប់​រូប​នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ  គួរ​មាន​សេចក្ដី​ក្លាហាន និង​ចេះ​មាន​ការ​ខ្មាសអៀន ហ៊ាន​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង​ភ្លាម កុំ​នៅ​បន្ត​រួម​គ្នា​ធ្វើ​បំពាន​បែបនេះ​ត​ទៅ​ទៀត។

លោក មួង ណារ៉េត៖ លោក​ធ្លាប់​មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក ហ៊ុន សែន ជា​អ្នក​សម្លាប់​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា។ លោក​ថា កម្ពុជា​គ្មាន​ទេ​ប្រជាធិបតេយ្យ។ ឥឡូវ ច្បាប់​ថ្មី​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ​បាន​ចូល​ជា​ធរមាន​ហើយ តើ​លោក​យល់​យ៉ាង​ណា​ដែរ?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​បង្កើត​កំណត់​ហេតុ​អាក្រក់​ថ្មី​មួយ​របស់​ពិភពលោក​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន។ លោក ហ៊ុន សែន គួរ​តែ​មាន​មោទនភាព​ខ្លាំង ដោយ​បាន​ក្លាយ​ខ្លួន​ជា​មេដឹកនាំ​ល្បី​ជាង​គេ​លើ​លោក គឺ​ល្បី​ខាង​បំពាន​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រោះ​បញ្ជា​ឲ្យ​ធ្វើ​ច្បាប់​ហាមប្រាម​លោក សម រង្ស៊ី មិន​ឲ្យ​ចូល​រួម​ក្នុង​ជីវភាព​នយោបាយ​​តាម​គ្រប់​រូបភាព​បែប​នេះ។ តាម​ពិត​ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ គឺ​កាន់​តែ​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​ថា គាត់​កំពុង​ភ័យខ្លាច​បាត់​អំណាច​កាន់​តែ​ខ្លាំង​មែន​ទែន​ហើយ។

​លោក មួង ណារ៉េត៖ ចុះ​បើ​តាម​ទស្សនៈ​របស់​លោក តើ​ធ្វើ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច​ទើប​ប្រស់ និង​សង្គ្រោះ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឲ្យ​រស់​ឡើង​វិញ​បាន?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ ដើម្បី​សង្គ្រោះ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឲ្យ​មាន​ជីវិត​ឡើង​វិញ គឺ​មាន​តែ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យ​មាន​ភាព​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌ និង​គោរព​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ និង​សិទ្ធិ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ដោយ​អហិង្សា។ ម្យ៉ាង​ទៀត ត្រូវ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អាច​ប្រកួតប្រជែង​ស្មើ​មុខ​ស្មើ​មាត់​គ្នា​ជាមួយ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច។ ត្រូវ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មាន​សិទ្ធិ​ជ្រើស​ថ្នាក់ដឹកនាំ​របស់​ខ្លួន​ដោយ​ខ្លួន​ឯង និង​ធ្វើ​ការ​ឃោសនា​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី។ សាក​គិត​ទៅ​មើល បើ​គេ​ហាម​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​វិញ តើ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ឈឺ​ចាប់​ដែរ ឬ​ទេ? ច្បាស់​ណាស់ គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ច្បាស់​ជា​នឹង​ស្រែក​ឡាំប៉ា​ថា​អយុត្តិធម៌។

លោក មួង ណារ៉េត៖ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ហាក់​ដូច​ជា​កំពុង​អូស​ទូក​បណ្ដោយ​ទឹក បណ្ដោយ​ឲ្យ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​គាបសង្កត់ និង​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​តាមតែ​អំពើ​ចិត្ត។ ក្នុង​ស្ថានភាព​បែប​នេះ តើ​លោក​យល់​ថា សហគមន៍​អន្តរជាតិ​អាច​មាន​សម្ពាធ​អ្វី​ដែរ ឬ​ទេ​ក្នុង​រឿង​នេះ?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ សហគមន៍​អន្តរជាតិ ដូចជា​រៀង​ស្ទក់​បន្តិច​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​បញ្ហា​នេះ ដោយសារ​ពេល​នេះ ពិភពលោក​កំពុង​មាន​រឿងរ៉ាវ​ច្រើន​ដែល​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​ជឿ​ជាក់​ថា សហគមន៍​អន្តរជាតិ​កំពុង​ឃ្លាំមើល​ស្ថានការណ៍​នេះ។ ពួកគេ​កំពុង​ចាំ​មើល​ថា តើ​ច្បាប់​ថ្មី​នេះ​នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​សិទ្ធិ​របស់​លោក សម រង្ស៊ី និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ប៉ុណ្ណា។ បើ​ច្បាប់​នេះ អនុវត្ត​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​បិទ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​បក្ស​ប្រឆាំង នោះ​ពួកគេ​នឹង​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ខាង​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​ជំនួយ​ផ្សេងៗ។ ពេល​នោះ អ្នក​ដែល​រង​គ្រោះ​គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​នឹង​បាត់បង់​ការងារ​ធ្វើ និង​ជួប​បញ្ហា​លំបាក​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត​ជាក់​ជា​មិន​ខាន។

លោក មួង ណារ៉េត៖ លោក ហ៊ុន សែន តែងតែ​ឌឺដង​ដាក់​លោក សម រង្ស៊ី ថា​ជា​មនុស្ស​កំសាក និង​ជា​ទណ្ឌិត មិន​ហ៊ាន​វិល​ត្រឡប់​មក​ទទួលទោស​នៅ​កម្ពុជា។ បើ​សិន​ជា​លោក សម រង្ស៊ី ជា​ទណ្ឌិត​ពិត​ប្រាកដ​មែន តើ​លោក​គិត​ថា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​រដ្ឋាភិបាល​ខ្មែរ​មិន​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បារាំង ចាប់​បញ្ជូន​លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យ​មក​ទទួល​ទោស​នៅ​កម្ពុជា ព្រោះ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​មាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​បត្យាប័ន​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥ មក​ម្ល៉េះ?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ លោក ហ៊ុន សែន បាន​តែ​ថា​លោក សម រង្ស៊ី កំសាក​ដូច្នេះ​ទេ ប៉ុន្តែ​គាត់​មិន​ហ៊ាន​ស្នើ​រដ្ឋាភិបាល​បារាំង ឲ្យ​បញ្ជូន​លោក សម រង្ស៊ី ទៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​នោះ​ទេ ព្រោះ​លោក ហ៊ុន សែន ដឹង​ច្បាស់​ហើយ​ថា ប្រទេស​បារាំង នឹង​មិន​ធ្វើតាម​សំណើ​នេះ​ទេ។ ប្រទេស​បារាំង នឹង​មិន​ចាប់​បញ្ជូន​នរណា​ម្នាក់​ដែល​រង​គ្រោះ ដោយសារ​ហេតុផល​នយោបាយ​ដូច​លោក សម រង្ស៊ី នេះ​ទេ។ ពិភពលោក​ដឹង​ច្បាស់​ណាស់​ថា តុលាការ​ស្រុក​ខ្មែរ ធ្វើ​តាមតែ​បញ្ជា​លោក ហ៊ុន សែន ចង់​បាន​ប៉ុណ្ណោះ។ ប្រទេស​បារាំង ជា​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពិតប្រាកដ។ ដូច្នេះ គេ​នឹង​មិន​បញ្ជូន​នរណា​ម្នាក់​ឲ្យ​ទៅ​រងគ្រោះ​ក្នុង​របប​ដែល​យក​តុលាការ​ជា​ឧបករណ៍​នយោបាយ ដូច​នៅ​កម្ពុជា នេះ​ទេ។ លោក ហ៊ុន សែន ដឹង​រឿង​នេះ​ច្បាស់​ណាស់ តែ​គាត់​ធ្វើ​ពើ​ជា​មិន​ដឹង។

​លោក មួង ណារ៉េត៖ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា នៅ​តែ​ចាត់​ទុក​លោក សម រង្ស៊ី ជា​ទណ្ឌិត។ ទណ្ឌិត​ត្រូវ​តែ​ទទួលទោស។ តើ​លោក​យល់​ថា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា មិន​ស្នើ​ឲ្យ​ប៉ូលិស​អន្តរជាតិ ជួយ​អន្តរាគមន៍​តាម​ចាប់​លោក សម រង្ស៊ី មក​ឲ្យ​ទទួល​ទោស​នៅ​កម្ពុជា?

​លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ ប៉ូលិស​ស​អន្តរជាតិ ក៏​មិន​ខុស​ពី​រដ្ឋាភិបាល​បារាំង​ដែរ។ គេ​មាន​គោលការណ៍​ច្បាស់លាស់ ត្រឹមត្រូវ​របស់​គេ។ រាល់​ករណី​ដែល​គេ​យល់​ថា ជា​ការ​កាត់​ទោស​គ្រាន់តែ​ជា​ឆាកល្ខោន​នយោបាយ​បែប​នេះ ពួកគេ​នឹង​មិន​សហការ​ចាប់​ជន​ណា​ម្នាក់ តាម​ការ​ចង់​បាន​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ណា​មួយ​នោះ​ទេ។ ដូច​ក្នុង​ករណី​លោក សម រង្ស៊ី នេះ​ដែរ គឺ​ប៉ូលិស​អន្តរជាតិ​នឹង​មិន​ចាត់ការ​ទេ។ ដូច្នេះ​ហើយ​ទើប​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន មិនដែល​ហ៊ាន​ពឹង​ប៉ូលិស​អន្តរជាតិ​ឲ្យ​ជួយ​ចាប់​លោក សម រង្ស៊ី។

​លោក មួង ណារ៉េត៖ ខ្ញុំ​មាន​សំណួរ​ចុង​ក្រោយ​មួយ​អំពី​ករណី​ឃាតកម្ម​លើ​លោក​បណ្ឌិត កែម ឡី។ ថ្មីៗ​នេះ លោក ហ៊ុន សែន ដែល​មួយ​ឆ្នាំ​ទៅ​ហើយ តាំងពី​លោក​បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវ​ឃាតក​បាញ់​សម្លាប់ មិន​ដែល​នឹកនា​ចូល​បុណ្យ ឬ​ចាត់តាំង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​ទៅ​ចូលរួម​បុណ្យ​សព​នោះ​ទេ។ ប៉ុន្តែ ស្រាប់​តែ​ពេល​នេះ គាត់​ចិត្ត​ល្អ​ផ្ដល់​ថវិកា​សរុប ៦​ម៉ឺន​ដុល្លារ ទៅ​ប្អូន​ប្រុស និង​ម្ដាយ​លោក​បណ្ឌិត កែម ឡី។ តើ​លោក​យល់​យ៉ាង​ណា​ដែរ​ក្នុង​រឿង​នេះ?

លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ គ្មាន​អ្វី​ពិបាក​យល់​ទេ! សាក​មិន​ជឿ ឧទាហរណ៍​បើ​មាន​ករណី​សម្លាប់​លោក សម រង្ស៊ី ឬ​លោក កឹម សុខា មើល៍ បើ​មិន​លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាស​ថា អ្នក​ទាំង​ពីរ​ធ្លាប់​ជា​កល្យាណមិត្ត​របស់​គាត់​ជា​មិន​ខាន។ ខ្ញុំ​ជឿ​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​មិន​ឆោតល្ងង់​ទេ។ ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន​សង្ស័យ​ថា លោក ហ៊ុន សែន ឬ​មនុស្ស​ក្នុង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ជា​អ្នក​សម្លាប់​លោក កែម ឡី។ អ្នក​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ជជែក​លេង​ជាមួយ​សុទ្ធ​តែ​ជឿ​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា នៅ​ពី​ក្រោយ​ការ​សម្លាប់​នេះ។ មើល​តែ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ក៏​អាច​ឲ្យ​គេ​ឯង​គ្រប់​គ្នា​សង្ស័យ​បាន​ដែរ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​មិន​ជឿ​ថា ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​គាំទ្រ​លោក កែម ឡី ជឿ​ថា លោក ហ៊ុន សែន ជា​មនុស្ស​ចិត្ត​ល្អ​ពិតប្រាកដ​ចំពោះ​ក្រុម​គ្រួសារ​លោក កែម ឡី នោះ​ទេ ព្រោះ​លោក កែម ឡី កាល​នៅ​រស់​ជា​អ្នក​ហ៊ាន​និយាយ​រិះគន់​ខ្លាំងៗ លើ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​លោក ហ៊ុន សែន។ ប្រហែល​មក​ពី​មូលហេតុ​នេះ​ឯង​ហើយ ទើប​គេ​បាញ់​សម្លាប់​គាត់​នោះ។

លោក មួង ណារ៉េត៖ សូម​អរគុណ​លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ដែល​បាន​ផ្ដល់​សម្ភាសន៍​ដល់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី។

​លោក ប្រ៊ែដ អាដាម៖ អរគុណ​ច្រើន​ណាស់៕



ប្រភព ៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី 

No comments:

Post a Comment