បែកធ្លាយរញ្ជួយប្រឹថពី ឆាំ ឆានី ទម្លាយការណ៍សម្ងាត់ប្រវត្តិស៊ីភីភីរសើប បក្សដែលយួនបង្កើត បានតែងតាំងសមាជិករបស់ខ្លួនដើម្បីរង់ចាំទទួលបញ្ជាពីយួន !!

បែកធ្លាយរញ្ជួយប្រឹថពី ឆាំ ឆានី ទម្លាយការណ៍សម្ងាត់ប្រវត្តិស៊ីភីភីរសើប បក្សដែលយួនបង្កើត បានតែងតាំងសមាជិករបស់ខ្លួនដើម្បីរង់ចាំទទួលបញ្ជាពីយួន !!

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបង្កើតឡើងដោយយួន សឺង ង៉ុកមិញ កាលពីឆ្នាំ១៩៥១ ពេលនេះបានតែងតាំងមន្ត្រីរបស់ខ្លួនចំនួន១៨នាក់ឲ្យរង់ចាំទទួលបញ្ជាពីយួន ដោយយោងតាមស្មារតីអង្គប្រជុំគណៈប្រចាំការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាល កាលពីថ្ងៃ១៧ តុលា ២០១៧ និងចុះហត្ថលេខាលើលិខិតតែងតាំងថ្ងៃទី១៨ តុលា ២០១៧ ដោយ សាយ ឈុំ ។

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានឈ្មោះដើមថា គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ លោក សឺង ង៉ុកមិញ ហៅអាចារ្យ មៀន នៅឆ្នាំ១៩៥១ ។

សឺង ង៉ុកមិញ មានឈ្មោះជាភាសារយួនថា ផាម យ៉ាំង ហួ (Phạm Văn Hua) និងដែលមានឪពុកជាខ្មែរក្រោម និងម្តាយជាជនជាតិយួននៅខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម គឺជាអតីតសមាជិកគណបក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ លោក ហូ ជីមិញ (Ho Chi Minh) តាំងពីឆ្នាំ១៩៣០ ។

គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បង្កើតឡើងដោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីយួនកុម្មុយនីស្តវៀតមិញ គឺមានគោលបំណងបណ្ដេញអាណានិគមនិយមបារាំង ចេញឲ្យអស់ពីភូមិភាគឥណ្ឌូចិន ទាំងមូល ចលនានេះ បានធ្វើការតស៊ូជារបៀបទ័ពព្រៃប្រឆាំងបារាំង រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥៤ ។

បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ធិសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលជាសន្ធិសញ្ញាបញ្ចប់ជាផ្លូវការនូវអាណានិគមរបស់បារាំង ក្នុងភូមិភាគឥណ្ឌូចិន សមាជិកបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ក៏បានបែកចេញជា ៣ក្រុម។

ក្រុមទី១ ដឹកនាំដោយ សឺង ង៉ុកមិញ ហើយដែលមានយុទ្ធជនប្រមាណ ២.៥០០នាក់ផ្សេងទៀត ក្នុងនោះក៏មាន លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ផងដែរ ត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅកាន់ទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសយួនដើម្បីធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកនយោបាយ ។

ក្រុមទី២ ដឹកនាំដោយ ទូ សាមុត នួន ជា និង សោ ភឹម ជាដើម នៅធ្វើចលនានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបន្តទៀត ដោយដេកក្រោមស្លាកបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាដដែល ។

ចំណែកក្រុមទី៣ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាបង្កើតជាគណបក្សនយោបាយស្របច្បាប់មួយឈ្មោះថា គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ១៩៥៥ ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សប្រជាជន មិនអាចប្រជែងជាមួយចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលជាចលនាធំ និងមានការគាំទ្រខ្លាំងពីពលរដ្ឋនោះទេ ។

ទោះជាបែបនេះក្តី សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ក៏មិនបានមើលស្រាលចំពោះចលនារបស់ពួកកុម្មុយនីស្តនេះដែរ ហើយព្រះអង្គនៅតែចាត់ទុកក្រុមនេះថា អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អំណាចរបស់ព្រះអង្គដដែល។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ ទើបនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៥៥ កងនគរបាលរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ មិនបានធ្វើឲ្យចលនាខ្មែរកុម្មុយនីស្តនៅកម្ពុជា បាននៅសុខស្រួលនោះទេ តែពួកគេនៅតែអាចលបលាក់ធ្វើសកម្មភាពបានដដែល ។

ជាក់ស្តែងនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ទូ សាមុត បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើមហាសន្និបាតបក្សលើកទី២ នៅក្នុងទូរទេះភ្លើងមួយនាស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងក្រុងភ្នំពេញ គឺនៅពេលនោះហើយដែលបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានប្ដូរឈ្មោះទៅជាបក្សពលករកម្ពុជា ដែលមាន ទូ សាមុត ជាលេខាបក្ស ។

ទូ សាមុត ឬអាចារ្យ សុខ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោម នោះ ត្រូវបានគេធ្វើឃាតដោយអាថ៌កំបាំងនៅឆ្នាំ១៩៦២ នៅក្នុងវត្តស្ទឹងមានជ័យ នារាជធានីភ្នំពេញ ។ មរណភាពរបស់ ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសង្ស័យថា ប៉ុល ពត ជាអ្នកប្រព្រឹត្តដើម្បីដណ្ដើមតួនាទីជាលេខាបក្ស តែ ប៉ុល ពត បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ ហើយថា ទូ សាមុត ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលរបស់ លោក លន់ នល់ ដែលជាកូនចៅរបស់សម្ដេច សីហនុ ចាប់ខ្លួនបាន ហើយសម្លាប់ចោល ។

ក្រោយពី ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសម្លាប់ បក្សពលករកម្ពុជា បានធ្វើមហាសន្និបាតបក្សនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៦៣ ដែលពេលនោះ សាឡុត ស ឬ ប៉ុល ពត ត្រូវបានមហាសន្និបាតតែងតាំងឲ្យធ្វើជាអគ្គលេខាធិការបក្ស ។

បក្សពលករកម្ពុជា ដែលពេលខ្លះរត់ទៅពឹងយួន ពេលខ្លះរត់ទៅពឹងចិន បានបន្តធ្វើការតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ជាហូរហែ ហើយនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៦ បន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីទីក្រុងហាណូយ ប៉ុល ពត ក៏បានបើកកិច្ចប្រជុំមួយ គឺនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះហើយដែលមេដឹកនាំខ្មែរកុម្មុយនីស្ត បានប្ដូរឈ្មោះបក្សរបស់ខ្លួនពីបក្សពលករកម្ពុជា ទៅជាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា។ គឺពួកកុម្មុយនីស្តនេះហើយដែលក្រោយមក ត្រូវបានសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ឲ្យឈ្មោះថា ខ្មែរក្រហម ។

លុះសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងបក្ខពួកធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីអំណាចនៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ កម្លាំងរបស់ខ្មែរក្រហមបានកើនឡើងជាលំដាប់ បន្ទាប់ពីសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ទ្រង់ប្រកាសបង្កើតរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា និងបានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរងើបឡើង ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ។

ក្រោយពីទទួលបានជ័យជម្នះលើរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមមិនបានប្រគល់អំណាចថ្វាយសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នោះទេ ក្រៅតែពីបានតែងតាំងព្រះអង្គឲ្យធ្វើជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ ដែលគ្មានអំណាចអ្វីបន្តិចសោះ ។

បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជារបស់ខ្មែរក្រហម បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីពេលនោះមករហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នៅពេលដែលយួនលើកទ័ពចូលឈ្លានពានកម្ពុជា រួចលើកបន្តុបរដ្ឋាភិបាលថ្មី ។

សមាសភាពនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះ រួមមានទាំងក្រុមខ្មែរកុម្មុយនីស្ត ដែលបានទៅកាន់ប្រទេសយួនតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤ និងអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមរត់ទៅយួននៅឆ្នាំ១៩៧៧ និងឆ្នាំ១៩៧៨ ក្នុងនោះមានដូចជា ហ៊ុន សែន ជា ស៊ីម និង ហេង សំរិន ជាដើម ។

២ថ្ងៃមុនពេលកងទ័ពយួនចូលកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានឆ្លៀតធ្វើមហាសន្និបាតបក្សមួយដើម្បីរៀបចំស្ដារ និងកសាងនូវរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ឡើងវិញ ។ មហាសន្និបាតបក្សនោះត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលមាន លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ជា ស៊ីម ហេង សំរិន និង ហ៊ុន សែន ជាដើម ចាត់ទុកថា ជាមហាសន្និបាតលើកទី៣ របស់បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ដែលនេះបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ពួកគេមិនទទួលស្គាល់មហាសន្និបាតបក្សធ្វើឡើងដោយបក្សពលករកម្ពុជា ឬបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៦៣ ឆ្នាំ១៩៦៦ ឬឆ្នាំ១៩៧៥ នោះឡើយ បើទោះជាពួកខ្មែរក្រហមមានប្រភពដើមចេញពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ក៏ដោយ។

ឈ្មោះបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ឡើងវិញតាំងពីខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នោះមករហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩១ នៅពេលដែលឈ្មោះនេះត្រូវបានគេប្ដូរទៅជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលត្រូវគេស្គាល់រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ៕